Realo

Realo (de la latina realitas, de res "aĵo") estas en filozofio la tuto de tio, kio efektive ekzistas, sendepende de nia perceptkapablo kaj konceptmaniero. Realaĵo tiusence povus inkluzivi ambaŭ estantecon kaj neniecon, dum ekzisto ofte nur rilatas al estanteco. Realo, kiel filozofia kategorio, inkluzivas la formalan koncepton de nenieco kaj elparolojn kaj kombinaĵojn de ĝi kun aliaj konceptoj. Laŭ pli ampleksa difino, realo inkluzivas ĉion kiu estas kaj estis, sendepende de tio, ĉu tiu estas observebla aŭ komprenebla. Pli larĝa difino inkludus ĉion kio ekzistis, ekzistas, aŭ ekzistos. Por naturscienco, realo estas tio, kio estas akirebla per scienca observado kaj esplorado. Aĵoj, kiuj ne estas mezureblaj, ne povas esti bazo por natursciencaj teorioj. Filozofoj, matematikistoj, kaj aliaj antikvaj kaj modernan pensuloj, kiaj Aristotelo, Platono, Frege, Wittgenstein, kaj Russell, faris distingojn inter pensado koresponda al la realo, koheraj abstraktaĵoj (pensoj pri aĵoj kiuj estas imageblaj sed ne realaj), kaj kiuj ne povas esti racie pensataj. Kontraste, ekzisto estas ofte limigita sole al tio kio havas fizikan ekziston aŭ havas rektan bazon laŭ la maniero laŭ kiu pensoj funkcias en la cerbo. Realo estas ofte kontrastata kun tio kio estas imagebla, delira, (nur) en la menso, sonĝoj, kio estas falsa, kio estas fikcia, aŭ kio estas abstrakta. Samtempe, kio estas abstrakta ludas rolon kaj en ĉiutaga vivo kaj en akademia esplorado. Por ekzemplo, kaŭzeco, virto, vivo kaj distribua justico estas abstraktaj konceptoj kiuj povas esti malfacile difineblaj, sed ili estas nur rare egaligitaj al puraj deliraĵoj. Kaj la ekzistado kaj la realo de abstraktaĵoj estas diskuteblaj: unu ekstrema sinteno rigardas ilin kiel simplaj vortoj; alia sinteno rigardas ilin kiel pli altajn verojn ol malpli abstraktaj konceptoj. Tiu malkonsento estas la bazo de la filosofia Disputo pri la universalaĵoj. La vero referencas al tio kio estas reala, dum falso referencas al tio kio ne estas. Fikcioj estas konsiderataj nerealaj.


Developed by StudentB